UISGE BEATHA... kısaca VİSKİ..

   Yaşam Suyu, Hayat Suyu, Uisge Beatha... Sonuçta Viski'yi tanımlıyor bir çok dilde... Gerçi UISGE BEATHA ( tam İSKOÇ'cası USQUEBAUGH ) Hayat suyu anlamına gelmek suretiyle tüm viski dünyasına buradan yayılmıştır. Evet dostlar bu hafta içki dünyasının bence en derin mevzularından olan VİSKİ ( WHİSKY , WHISKEY hepsi aynı ) dünyasına giriyoruz. Gerçi hangi noktasından gireceğimi ben de çok düşündüm arkadaşlar. Çünkü Amerikan'ından başla , Kanada'sı, İrlanda'sı ; Malt'ı , Çavdar'ı ; Burbon'u , Tennessee'si ve tabii ki İSKOÇYA'sı derken hem çok çeşidi, bununla birlikte de çoook farklı tadları olan muhteşem sıvıdan bahsediyoruz. Gerçekten zor ama bir o kadar da keyifli mevzuu Viski...
Tabii ki girişi İSKOÇYA'dan yapmak lazım; her ne kadar ilk Viski'yi İskoç'ların mı yoksa İrlanda'lıların mı damıttığı konusunda iki ülke arasında hala bir iddalaşma olsa da, Viski'nin ilk olarak  1494 yılında damıtılmaya başlanmış olduğunu anlıyoruz yazılı belgelerden.

Bu tarihlerde İskoç köylüleri kendi tüketimleri için küçük bakır imbiklerde Viski damıtıp bu 50-60 derece alkollü
Viski'yi dinlendirmeden tüketiyorlarmış yandaki resimde görüldüğü gibi... Tabii ondan sonra da o kafayla İngilizlere kafa tutup savşıyorlarmış özgürlük için. 
 ( Bkz. BRAVEHEART ve ROB ROY... ) 

Bu noktada biraz İskoçlardan bahsedeyim sizlere. Efendim İskoç'lar ve İrlanda'lılar, KELT ırkından gelmektedirler ki İngiliz'lerle alakaları yoktur. İngilizlerde bilindiği üzere ANGLOSAKSON olup onların da KELT'lerle alakaları yoktur doğal olarak. Ama her ne hikmetse Britanya adasında buluşmuşlar ve senelerce İngiliz'ler İskoç'ları ezmeye ve yok etmeye çalışmışlardır. İskoç'ların da savaşçı ruhu depreşince senelerce savaşmışlar. Sonunda işin içinden çıkamayan İngiliz'ler 'Ulan bu heriflerle baş edemedik bari akraba olalım' diyerek DAMAT olarak EDİNBURGH Dükü'nü almışlar ve bu gelenek taaa bugüne kadar gelmiştir. Şu an ki Kraliçe Elizabeth'in eşi Philip Edinburgh Dükü'dür ve bu da her fırsat bulduğunda KILT giymesinden bellidir. Bu arada, damat olarak bir İskoç seçtikten ve başka Damat'a da gerek kalmadığından dolayı İngilizler, İrlanda'lıların bir kısmı ile hala çatışmaktadırlar. 
( Bkz. IRA ve BELFAST )


Bu kısa tarihi bilgiden sonra tekrar dönelim Ateş Suyu'na. Dedik ya; İskoç köylüleri kendi Viskilerini damıtmaya başladılar, daha sonra işin cılkını çıkartıp bunu satmaya başlamışlar. Bir süre sonra bu ticaret öyle bir hal almış ki Londra'daki CİN satışlarını geçmiş Viski satışları. Buna iyice KIL olan Kral III GEORGE Viski üretimini azaltmak için ağır vergiler koymuş. Ama bizim İSYANKAR İskoç kardeşlerimiz bununla da yılmayıp MERDİVEN ALTI olarak Viski imalatına devam etmişler. Ve sonunda Kral IV GEORGE 1820 tarihinde yine 'Ulan bu heriflerle uğraşılmaz' deyip viski üzerindeki vergileri de hafifletip 'Ne haliniz varsa görün' diyerek İskoç'ları kendi hallerine bırakmakta bulmuş kurtuluşu. 

İşte bu tarihten sonra Viski imalatı çok daha sistemli olarak gelişmiş ve 1823 yılında Glenlivet'li George SMITH ilk Viski Üretim Ruhsatı'nı almış İngiliz Hükümetinden. Ve GLENLIVET halen bu yandaki damıtım evinde üretilmektedir. 

Ve şöyle de bir sonuç alınmaktadır... GLENLIVET Scotch  MALT VİSKİ'lerin en prestijli ve en iyi örneklerindendir. Etiketinde  de merhum George Smith imzasını taşımaktadır hala... Ruhu Şad Olsun...

İşte böyle başladı Viski'nin yolculuğu. Daha sonra Amerika kıtasına göç eden İrlanda'lılar yanlarında götürdükleri imbiklerle bu sefer Amerika kıtasında Viski damıtmaya başladılar. Ancak illa birileri KIL olacak ya; 1930'lu yıllarda bu sefer de Amerika Başkanı yasakladı içkiyi iyi mi... Bu yasak İrlanda'da çok ilerlemiş olan Viski endüstrisine büyük darbe vurarak bir çok damıtım evinin iflas etmesine yol açtı. Bunu fırsat bile İskoç'lar da pazarı ele geçirerek bu gün, adıyla istenen SCOTCH WHISKY'yi dünya pazarına yaydılar. Bundan sonrası malum... WHISKY denilince ilk akla gelen yer İSKOÇYA oluvermiş. Yine bir saplama yapalım. Dünya da sadece İskoçya , Kanada ve Japonya'da üretilen viskilerin üzerinde WHISKY yazar. İrlanda, Amerika ve diğer ülkelerde üretilen viskilerin etiketine WHISKEY yazmaktadır. Bu da İrlanda'lıların, İskoçlara kızarak yaptıkları KILLIK olarak Viski tarihine geçmiştir. 

Bu hafta da burada keselim daha fazla sarhoş etmeyeyim sizleri Dostlar. Haftaya viski çeşitleri ve güzellikleri mevzuuna akacağız yavaştan. Hepinize iyi haftalar. Sevgilerimle.