Yüksek Topraklar... Nam-ı Diğer HIGHLAND - Volume 2

... Bir önceki yazımızda dedik ya 'Valla' diye, sözümüzü tutalım o zaman... 
İskoçya macerasının Viski  bölümünde, asıl hedefim birkaç damıtımevi gezmek idi doğal olarak. Ancak gözüme  ve gönlüme kestirdiğim damıtımevleri Highland ve Speyside bölgelerinde olduğu için Edinburgh dan bu bölgelere gidip gelmek çok vakit alacak idi. Onun için ülkenin kuzey doğusunda bulunan ve bence İskoçya'nın en güzel şehri Inverness'i kendimize üs olarak seçtik. Edinburgh'dan kiraladığımız Fiat 500'ümüze atlayarak ve de soldan akan trafiği katlederek Highland yollarına çıktık. Tarih 08.06.2016. Bu tarih İngiliz trafik tarihine 'Kara Pazartesi ' olarak kayıt edildi.

Aynı gün 370 km. yol kat edip, köy-köy, kasaba-kasaba güzergah üzerindeki tüm turistik yerleri geze geze Inverness'de kalacağımız Guest House'a saat 21:00 de ulaştık.
Bu kısa bilgilendirme ve Navigasyon faslından sonra gelelim asıl mevzuuya. 
Tam bu noktada sizleri biraz geriye 1998 yılına götürmek istiyorum sevgili dostlar. Benim için Malt Viski macerasının başladığı yıldır 1998. Televizyonda seyrettiğim bir filmde aynen şu sahne dikkatimi çekmişti;
Mekan, New York'un arka sokaklarında bir pub,  kesif dumanlı bir ortam ve fon da Queen'in 'One Year of Love' şarkısı çalarken, uzun pardösülü genç adam içeri girer ve doğruca bar bankosuna giderek barmen'e; 'double Glenmooorangie' der. 
İşte bu sihirli sözcük önce Glenmorangie'yi ardından da Malt Viski dünyasındaki maceramın başlangıç noktasıdır.
Doğal olarak da ilk damıtımevi ziyaretine Glenmorangie'den başlamak benim için çok ama çok önemli idi. Yemedik içmedik yolumuzdan dönmedik...

Glenmorangie Inverness'in 57 km. kuzeydoğusunda bulunan Tain kasabasının çıkışında bulunuyor sevgili Viski dostları. Hatta 1843 yılından beri burada... Yani 173 Yılll... Ve bu kadar yıldır kendi arpalarını ekip-biçip burada Viski damıtıyorlar. Bununla birlikte Glenmorangie İskoçya'nın en çok satılan Malt viskisi Yani başka bir deyişle İskoçlar en çok Glenmorangie içiyorlar. Bir ilginç detay daha; İskoçya'daki hiçbir Blended viski'nin içinde Glenmorangie yok dostlar. Damıttıkları tüm Malt Viski'yi şişeleyip satıyor adamlar. Blend viski firmalarına viski satmıyorlar. Yıllık üretim 4.000.000 lt. civarı imiş. İç iç bitmez valla... 

Damıtımda kullanılan bakır imbikler ise İskoçyanın en uzun boyunlu imbikleri. Tam 5 mt. 14 cm yüksekliğinde. Sebebini sorduğumda ise  Sevimli rehberimiz Kathrine'in açıkladı konuyu.  İmbik'in boynu ne kadar uzun olur ise, oluşan viski içinde daha fazla sayıda aroma ortaya çıkıyormuş. Ve bundan dolayıdır ki bir Fransız parfüm firması Glenmorangie 10YO içinde 26 çeşit koku tespit etmiş. Yine bir amerikan firması 22 çeşit koku ve aroma bulmuş Glenmorangie'de. Buyrun bakalım. Yani al parfüm diye üstüne dök. Tescilli yani... 

Gelelim damıtım ve yıllandırma sürecineee... Her İskoç Malt Viskide olduğu gibi Glenmorangie de 2 defa damıtılıyor dostlar. Ancak daha önceki yazılarımda da belirttiğim gibi Viski'de en önemli bileşen malzeme Su biliyorsunuz. İşte Glenmorangie nin bulunduğu bölgenin çevresinde bulunan tepeler Kumtaşı'ndan oluşuyor ve de ovalarda Süpürge otu ( nam- diğer heather ) ve yonca yetişiyor. Tüm bu hammadelerden de son derece yumuşak yeraltı kaynak suyu oluşuyor ki bu da Glenmorangie'ye eşsiz aromatik tadını veriyor. 
Yıllandırma da ise Amerikan meşe fıçıları kullanılıyor ki bu da özellikliymiş. Nedir derseniz; Glenmorangie Amerikan'nın Missouri eyaletinin Ozark dağında yetiştirilen beyaz amerikan meşe ağaçlarını seçiyor, ayırıyor, fıçı yaptırıp Jack Daniel's a teslim ediyormuş. Bu sıfır fıçılara Jack Daniel's doldurulup 3 sene bekledikten sonra  şişelenip boş ve Jack değmiş fıçılar Glenmorangie'e teslim ediliyor. Glenmorangie'nin  seri üretimi olan 10YO bu fıçılarda yıllanmasını tamamlıyor. Son yıllarda Türkiye pazarında da gördüğümüz Lasanta, Nectar Do'r ve Quinta Ruban ise bu yıllandırmanın üzerine ayrıca Sherry, Sauterness Şarabı, Porto Şarabı fıçılarında ilave olarak yıllandırılıyor. Renklerini de bu fıçılardan alıyorlar. 

Ve deeeee işte burada uyutuluyorlar sevgili Viski Dostları...
Yanda resmini gördüğünüz depo ise Glenmorangie nin ilk deposu sevgili dostlar. Bugün itibarı ile çok daha büyük ve fazla sayıda depoları var ancak bu 'İlk' olması açısından özeldi. Bu deponun içini gezdik. İçersi ise fıçı fıçı viski dolu. Ama gerek üretim, gerek damıtım, gerek ise depo içlerinde fotoğraf çekmeye izin verilmiyor, hatta telefonlarınızı Uçak Mod'una almanızı istiyorlar tur'un taa başında. Sebebi ise ilk aklınıza geldiği gibi teknoloji kaçakçılığı değil maalesef. İçeride çok ama çok yoğun bir alkol buharı var. Gezerken neredeyse ciğerlerinize işliyor. Sebebi bu imiş... 173 yıllık tesisi bir telefon görüşmesi uğruna havaya uçurmayalım diye. Ama depo içindeki 'Meleklerin Payı' gerçekten meleklere sunulacak kadar güzel kokuyordu dostlar. Belirtmeden geçemeyeceğim. 
Sizlere son olarak Glenmorangie ile ilgili bir detay daha anlatmak istiyorum Viskiseverler. Belki dikkatinizi çekmiştir ki benim yıllar önce dikkatimi çekmiş idi; Glenmorangie şişelerinin etiketinde 'Perfected by The Sixteen Men Of Tain' diye bir ibare bulunur.  Bu yazıyı ilk fark ettiğimde çok merak edip araştırmıştım ve damıtımevinin ilk yıllarında sadece 16 kişi ile üretim yapıldığını öğrenmiştim. Topu topu 16 kişi... Tain'de kasabanın adı idi zaten. Yine Kathrine'e bunu sorduğumda damıtım evinin içinde duvarda duran bu aşağıdaki fotoğrafı gösterdi. O an içimde garip bir saygı ve hürmet duygusu oluştu. Bunu da sizlerle paylaşmasam olmazdı...

Damıtım evi Tur'unun fiyatı kişi başı 8 Pound ve yaklaşık 1 saat 15 dk. sürüyor. Önceden mail yolu ile rezervasyon yapmanın faydası var.  Tur'un sonuda bir tadım etkinliği de var doğal olarak. Burada da menbaa'ndan ve ustasından Glenmorangie'nizi yudumlayıp grupla sohbet ediliyor. Çok da hoş oluyor ayrıca... 
Yine doğal olarak da Satış bölümünde bir sürü daha adını bile duymadığınız, butik olarak üretilen ve çok ciddi fiyatlarda  (90 -500 Pound arası ) Glenmorangie'ler var ki salya sümük olmanız içten bile değil. Bununla birlikte tadım kadehleri, viski kitapları, bar havlusu gibi bir sürü hediyelik eşantiyon türü materyeller mevcut. Bu arada standart 10YO. un 2 adet orjinal bardaklı fiyatı 29.90 Pound yani 120 TL. dostlar. Bardakların tanesinin 5 Pound'a satıldığını da belirteyim. 
Resimde yanımda duran zürafa'nın adını bilmiyorum ama diğer resimdeki Katherine... Sevimli rehberimiz. Kendisi ile irtibatımız devam edecek. Söz verdik...
















Evet sevgili dostlar Glenmorangie damıtımevi turu izlenimlerim bu kadar. Bir sonraki Tur Rolls Royce'un damıtım serüvenine olacak. Şimdilik hoşça kalın, Viski'siz kalmayın... 

Cümleten Sevgiler. 

Bir HIGHLAND macerası - Volume 1

Herkese merhaba sevgili Viski Dostları... Yine uzun bir aradan sonra tekrar yazmaya başlıyorum. Ancak bu sefer başkaaaa.... E 1 yılı aşkın bir süredir klavyenin başına geçmemişiz, bari dönüşümüz anlamlı olsun dedim ve ne yaptım, İskoçya'ya gittim... sırf bunun için... Şaka şaka; ama Highland ve Speyside gezimin ana fikri gerçekten de Viski idi dostlar. Tüm planlama buna göre yapıldı ve layıkıyla gerçekleştirildi. Benim için bir nev-i Hac Farizesi, Nirvana'ya ulaşmak; işi menbaanda öğrenmek idi asıl olan. Amacımıza ulaştık çok şükür. 

Bu ufak girizgah ve durumu kurtarma faslından sonra gelelim Viskinin kalbine yaptığımız yolculuğun detaylarınaaa...

Evet sevgili Dostlar, bu gezi yaklaşık 1 yıl önceden aklıma düştü. İşte o gazla bilet, otel, rota, vb çalışmalara başladığım 1.Geleneksel Highland Seferi 04.06.2016 Cumartesi günü TK1343 seferi ile Atatürk havalimanından başladı. Saat 09:15 itibarı ile yüz sürdük İskoç Diyarının başşehri Edinburgh'ya. (Edinburg değil Edinbıra. Yanlış olmasın kızıyor abiler.)  Şehre varış, otel'e yerleşme ve etrafa hayran olma faslından sonra istikamet direk olarak Kutsal Mekan The Scotch Whisky Experiance Center oldu doğal olarak. 

2002 yılında aynı mekana yaptığım ziyarette adı The Scotch Whisky Heritage Center idi ama aradan geçen yıllarda viski ticaretine uygun olarak adını da evrimleştirmiş İskoç kardeşlerimiz.

İşin gırgırı bir tarafa The Scotch Whisky Experiance Center gerçekten de Viski'nin kütüphanesi ve en temel bilgilerinin öğrenileceği yegane mekan. Bununla birlikte tüm İskoçya'da üretilen büyük küçük tüm viskilere ait en nadide örneklerin de bulunduğu bir müze özelliği de taşıyor.  Ama asıl bomba 3.384 şişelik The Diageo Claive Vidiz Viski Kolleksiyonu... Şimdi 'bu abi de kim?' diye soracaksınız tabii. Anlatayım. Claive VİDİZ Brezilya'nın Sao Paolo kentinde yaşayan bir viski meraklısı abimiz. 1970 yılında kafayı kırıyor ve de 'ulen ben de bu viski'nin 7 sülalesini toplamazsam adam değilim' deyip orada burada, Blend - Malt ne bulursa satın almaya başlıyor. 2006 yılına kadar da bu kadar şişeyi biriktirmiş. 2006 yılında ise başına devlet kuşu olan DIAGEO konuyor ki bildiğiniz üzere kendileri dünyanın en büyük içecek üretici ve dağıtıcı gruplarındandır; parayı bastırıp bu kolleksiyonu satın alıyor ve sergilenmesi için de The Scotch Whisky Experiance Center'a emanet ediyor. Mevzuu da budur. Koleksiyon, tadım odasında camlı dolap içinde sergileniyor ve bu mekanda fotoğraf çektirmeyeni dövüyorlar. Baştan söyleyeyim. Ben de dayak yememek adına aşağıdaki kareleri çekmek durumunda kaldım sevgili dostlar.

Center'ı gezmek yaklaşık 1 saat sürüyor ve ücreti kişi başı 14,50£. Bu paraya karşılık size ilk viskinin damıtılmasından ve viskinin tüm üretim evrelerini anlatan bir tur ile başlıyor. 
Viski fıçılarının dikine kesilmesi ile oluşturulan ve ray üzerinde ilerleyen koltukta hologram yöntemi ile size işte bu sağdaki abimiz eşlik ediyor ve tüm üretim aşamalarını interaktif olarak bizlere anlatıyor. Fıçı turu bitince elinize bir kart tutuşturuyorlar ve bir odada koklatıyorlar. Aman yanlış anlaşılmasın, kartı ve üzerindeki bölümleri koklatıyorlar. Tahmin edeceğiniz gibi tüm viski bölgelerinin karekteristik kokularının olduğu bir kart bu. Size ve burnunuza en çok hitab eden bölgeyi seçmenizi istiyorlar. Ardından da o meşhur ve emsalsiz koleksiyonun bulunduğu bölüme geçerek tadım yaptırılıyor. Siz de viski'lere mi bakayım elimdekini mi koklayayım derken şiraze kayıyor zaten. İşin güzel tarafı tadım için verdikleri ve alt kattaki mağaza da 5£'a ülkemizde 35TL'ye satılan meşhuuuurrr Glancairn tadım bardaklarını kutusuyla birlikte hediye ediyorlar. Böylece tur parasının %30 unu çıkartmış oluyoruz. E bir de viski tattırdılar, o da 3£... Ne etti 8£. Geriye kalan 6,5£, e o kadar da kazansınlar artık be kardeşim. Emek var sonuçta... 

Neyse biz konumuza dönelim, yine Türk tarafımız tuttu...
Tadım sonunda gelinen ve 300 den fazla Viski çeşidini tatma imkanınız olan Bar'a geliyorsunuz ki orası da şöyle bir yer.... 

Buradaki tadım ise ücretli. Ama eğer aldığınız tur'u upgarde ederseniz ki ederi 10,75£, o zaman 4 bölgeden single malt tadımı ve bunlar ile ilgili tadım rehberliği yapılıyor. Benim niyetim menbaağına gitmek olduğu ve oralarda tadım yapacağım için almadım, onu belirteyim.
Evet Dostlar tüm bu deneyimlerden sonra binanın giriş katında bulunan satış mağazasından dilediğinizce ve de limitleriniz dahilinde alış veriş yapabilirsiniz. Ancak şunu da belirtmeliyim ki Edinburgh içinde bulunan bir çok viski mağazasında daha uygun fiyatla aynı viskileri bulabilirsiniz. Ve hatta bu mağazalarda tadım da yapabilirsiniz. Vaktiniz varsa önce araştırın sonra satın alın derim. 

Evet Dostlar daha fazla  uzatmadan Volume-1'i bitiriyorum. Bir sonra ki yazımızda sizleri HIGHLAND topraklarına sürükleyip, Glenmorangie Damıtımevi gezi deneyimlerimi paylaşacağım. 
Merak etmeyin çabuk döneceğim... Valla bak...

Şimdilik hoşçakalın...